Život i delo psihoanalitičara Kliforda Skota

 

Viliam Kliford Munro Skot (1903-1997), poznatiji kao Kliford Skot, bio je kanadski psihoanalitičar i pionir u primeni psihonalaize u lečenju pacijenata sa bipolarnim poremećajem i shizofrenijom. Skot je napisao više od 80 novina, članaka i pregleda na niz tema, uključijući depresiju, višestruku ličnost, maniu, tugovanje, o spavanju i snovima. Bio je od velike važnosti za uvođenje nastave i prakse iz dečije analize u Svernoj Americi, kao i za širi razvoj psihoanalize u Kanadi. Rođen je 11. marta 1903. godine u malom gradu Onatrio, u Kanadi. Studirao je medicinu na Univerzitetu u Torontu gde je i stekao određeno iskustvo iz psihijatrije. Počeo je sa obukom u psihijatrijskoj bolnici u Torontu, državnoj bolnici Menheten a kasnije na psihijatrijskoj klinici ,,Henry Phipps” na Univerzitetu Džon Hopkins gde je radio kod čuvenog psihijatra Adolfa Mejera. Godine 1930, dobija stipendiju na Harvardskom univerzitetu zbog toga se seli u London i kreće da studira neurologiju. Još jedna motivacija za preseljenje u London bila je i sve veća želja da postane psihoanalitičar. Njegovo interesovanje za psihoanalizu počelo je da se razvija još tokom medicinskog obrazovanja, a susreti sa nekoliko psihoanalitičara, konkretno sa Polom Šilderom, imao je važan utiaj na njega. Šilderov koncept ,,slika tela” kasnije će odigrati ključnu ulogu u oblikovanju njegovog vlastitog razmišljanja o onome što on naziva ,,shema tela”.

Obuku za psihoanalitičara započeo je 1931. godine na Institutu za psihonalizu (Institute of Psychoanalysis (IoPA)) a njegova analitičarka bila je Melani Klajn. U svojoj analizi sa njom dosta toga je naučio, cenio je njene ideje iako su se njihova razmišljanja u određenim tačkama razilazila. Na primer, Skot je smatrao da je primarno stanje deteta u najranijim fazama života bez objekta, dok je Melni Klajn verovala da se objektni odnosi uspostavljaju od samog početka. Oni su se takođe mimoišli i u shvatanju agresije za koju je Melani Klajn verovala da je primarna dok je Skot agresiju shvatao reaktivnom. Skot je podržavao njenu formulaciju depresivnog položaja kao najvažnijeg oktrića njene karijere i razvoja psihoanalitičke teorije u celini. Nakon što se kvalifikovao kao psihoanalitičar, Skot se u početku osećao previše nesigurno u sebe da bi se bavio privatnom praksom, pa je umesto toga krenuo da radi kao psihoterapeut-konsultant u blonici ,,Maudsley”. Tu je radio zajedno sa Henrijem Reiem lečeći shizofrene, manično- depresivne i pacijente sa poremećajem ličnosti. Tokom Drugog svetskog rata, jedno vreme je radio u službi hitne medicinske pomoći, lečeći pacijente kratkotrajnom ali analitički orijentisanom psihoterapijom. Ovo iskustvo bilo mu je dragoceno za razumevanje odnosa između drugoročnih, duboko ukorenjenih psiholoških problema i neposrednijih, aktuelnih psiholoških problema. U svom pisanju, Skot se bavio onim poljima koja su prethodno bila zanemarena ili nerazvijena u psihoanalitičkoj teoriji, nudeći nove perspektivne koncepte u središtu mejnstrim analitičkog diskursa. Iako se kretao kroz mnoge i raznolike teme, među onima na kojima je intezivno radio bili su tugovanje i reparacija, san i snovi, manično-depresivna stanja, primarni narcizam i shema tela. Opširno je pisao na temu spavanja i buđenja, razmatrajući složenu dinamiku i psihički značaj ulaska u san, spavanja i izlaska iz sna, pritom istražujući ulogu ega u uspavljivanju i buđenju kao i veze između ovih pojava i bebinog razumevanja i tolerisanja dualne majke: majka snova i majka budnosti. Skot se suprostavio ortodoksnom psihoanalitičkom viđenju spavanja kao cilja samo po sebi, on je izneo stav da je ,,potpuno zadovoljstvo snom buđeje ili čin buđenja“ (1952). Takođe je predstavio koncept ,,samozavisti“, pri čemu zavidni deo sebe može ometati proces žalovanja i napredak u analizi.

Od posebnog značaja bila su njegova iskustva u radu sa psihotičnim pacijentima, koja su imala snažan i prodoran uticaj na njegovu konceptualizaciju emocionalnog razvoja. Učenje o unutrašnjem životu dece kroz rad sa mladim pacijentima takođe je doprinelo u njegovom razumevanju složenih niti koje povezuju fizički i mentalni život. Skot je tokom svog života bio fasciniran ljudskim umom i telom, radoznao zbog bezbrojnih otkrića koja neprestano čine nauka, medicina, psihoanaliza i umetnost. Sa velikim entuzijazmom je tragao za dubljim, potpunijim i rafiniranijim razumevanjem ljudskog iskustva do kraja svog bogatog i energičnog života. U periodu između 1947 i 1948 godine, radio je kao urednik međunarodnog časopisa za psihoanalizu, takođe je radio i kao direktor londonske klinike (IoPA). Godine 1953. postao je predsednik Britanoskog psihoanalitičkog društva (BPAS). Po povratku u Kanadu 1954. godine, postao je analitičar za obuku i supervizor u Kanadskom institutu za psihoanalizu i prvi predsednik Kanadskog psihoanalitičkog društva. Ponovo se oženio nakon razvoda 1960. godine, a sa drugom suprugom Evelin, zajedno sa dva sina iz prvog braka ostao je sve do svoje smrti tri decenije kasnije. Preminuo je 19. januara 1997. godine u 93. godini života.

Milan Mićović, psiholog

Izvori:

Scott, W.M. (1952). ,,Patients who sleep or look at the psycho-analyst during treatment – technical considerations”. International Journal of Psychoanalysis, 33:465-469.
https://melanie-klein-trust.org.uk/writers/clifford-scott/
https://psychoanalysis.org.uk/sites/default/files/documents/pages/clifford_scott_obit_1953.pdf